جهت اطلاع از تنظیمات و ویــــرایش این قالب اینجا را کلیک کنید.

چهار شنبه 31 آبان 1390

نوشته شده توسط مهندس محمدرضا کارگر در ساعت 12:0

حدود 13 سال از كلنگ زني افلاك نماي خيام كه يكي از بزرگترين افلاك نماهاي دنياست، مي‌گذرد و با وجود پيشرفت 80 درصدي ساختمان كره اصلي آن، ادامه طرح در انتظار تخصيص اعتبارات لازم است.

به گزارش ايسنا، ساخت افلاك نماي خيام در سال 77 توسط وزير وقت علوم، تحقيقات و فناوري در جوار آرامگاه خيام آغاز شد.

اولين پلانتاريوم يا افلاك‌نما در سال 1302 شمسي (1923) توسط يك شركت آلماني ابداع شد. گنبد افلاك نماها، معمولا از 5 تا 25 متر قطر دارد و در انواع بزرگتر 200 تا 350 نفر گنجايش براي سالن تماشاگران در نظر گرفته مي‌شود. هم‌اكنون حدود سه هزار افلاك نما در روي كره زمين وجود دارد كه 80 نمونه آن در آلمان است.

گنبد افلاك نماي خيام، 23 متر قطر داشته و از گنجايش بين 300 تا 350 نفر برخوردار است. اين افلاك نما كه كلنگ احداث آن در سال 1377 زده شد، با وجود اهميتي كه از لحاظ علمي، فرهنگي و گردشگري دارد، اما همچنان مورد بي توجهي مسؤولان قرار دارد.

هزينه ساختمان كره اصلي افلاك نما كه تاكنون بالغ بر يك ميليارد و 200 ميليون تومان بوده، توسط يك خير نيشابوري پرداخت شده است. بخش كتابخانه با سه هزار و 600 متر مربع زيربنا توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و از اعتبارات ملي و استاني تامين اعتبار شده و مجري آن اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان است.

پژوهشكده نجوم اين افلاك نما با سه هزار و 600 مترمربع زيربنا در مرحله فونداسيون است كه پس از تنظيم قرارداد با وزارت علوم، اعتبار مربوطه تخصيص داده خواهد شد و سالن‌هاي ورودي به افلاك نما هم كه بالغ بر سه هزار و 900 متر مربع است، در حالت پي‌ريزي متوقف شده و محوطه هم كه در اختيار شهرداري است، حدود 80 هزار متر مربع و حياط مركزي نيز حدود 1000 متر مربع است.

همچنين يك اعتبار 7.3 ميليارد توماني براي خريد تجهيزات در دولت‌هاي قبل به حساب دانشگاه فردوسي مشهد ريخته شده كه متاسفانه به دلايل مختلف، بلوكه شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمين سيدعلي حسيني، نماينده مردم نيشابور در مجلس شوراي اسلامي در اين خصوص ‌اظهار كرد: چون در اين برهه در تحريم به سر مي‌بريم و نمي‌توانيم تجهيزات لازم را وارد كنيم، لذا اين اعتبار كه براي هزينه تجهيزات افلاك نما اختصاص يافته، فعلا قابل استفاده نيست.

افلاك نماي خيام واقع در شهر نيشابور

وي ادامه داد: براي خريد تجهيزات نيز پيگير موضوع بوده‌ايم و مهندس چوپانكاره از زحمتكشان افلاك‌نما كه با آلمان در ارتباط است، نامه‌اي از نمايندگان مجلس به منظور ارسال آن به كميسيون فرهنگي مجلس آلمان درخواست كرد تا حداقل كار از طريق مجلس پيگيري شود.

مهندس محمود گياهي، رئيس اداره عمران فرمانداري نيشابور نيز گفت: علت ساخت پلانتاريوم (افلاك نما) در نيشابور، چهره علمي حكيم عمر خيام است. در بزرگي وي در بعد نجوم همين بس كه گاهنامه‌اي كه به نام گاهنامه «جلالي» در زمان سلجوقيان تدوين شده پس از گذشته قرنها همچنان بي نظير است.

وي تصريح كرد: اين پروژه ابتدا توسط هيات امنايي پايه گذاري شد، با اين نگرش كه بتوانند تمامي اعتبارات آن را از طريق خيرين به شكلي تامين كنند و اگر قرار بود كار در ابعاد كوچك انجام شود، چه بسا تاكنون پروژه به اتمام مي‌رسيد، اما نگاه به اين قضيه اين بود كه ما در سنوات گذشته هيچ كار عمراني را به صورت يك نماد شاخص در سطح كشور نداشته‌ايم. چه بسا در تهران نمادي مثل برج ميلاد طرح موضوع مي‌شود و اكنون ميدان آزادي را تحت الشعاع خود قرار مي‌دهد، پس مي‌توانيم بگوييم برج ميلاد در حد و قواره ميدان آزادي است، چون نمادي كه ما براي شهر تهران مي‌شناسيم، از قبل ميدان آزادي بود.

وي ادامه داد: نيشابور نيز طي 50 سال گذشته به آرامگاه خيام و كمال‌الملك و... شناخته مي‌شده است كه اين پروژه‌ها در دهه 40 و توسط انجمن مفاخر ملي كه در آن مقطع ايجاد شد، انجام پذيرفت.

گياهي اظهار كرد: چون ماهيت اين پروژه، علمي است و بايد مجموعه‌اي كاملا علمي باشد بر همين اساس، قسمت كره و ساير قسمت‌ها به خود دانشگاه معرفي شد و چون ما در آن مقطع دانشگاه مستقل نداشتيم، اعتباري را كه قصد داشتيم براي تجهيزات اپتيكي به پروژه تزريق كنيم، قاعدتا بايد يك دستگاه اجرايي تعريف مي‌شد؛ چون ماهيت علمي بود، به اين نتيجه رسيديم كه دانشگاه ورود پيدا كند و اواخر سال 83 اين اعتبار براي تامين و تجهيز وسايل اپتيكي داده شد.

وي تصريح كرد: چون بحث تجهيزات افلاك نما منحصر به فرد و متولي اصلي آن شركت‌هاي آلماني و در راس آن شركت «زايس» بود، لذا شركت «زايس» و دانشگاه فردوسي بايد وارد گفت‌وگو مي‌شدند. چون بودجه در اختيار دانشگاه فردوسي بود، بايد عملا تفاهم‌نامه‌اي را امضا مي‌كردند.

گياهي ادامه داد: اما واقعيت امر اين بود كه به لحاظ مالي مشكل چنداني نداشتيم، بلكه به دليل اجراي پروژه افلاك نما در شهرستان نيشابور، دانشگاه فردوسي مشهد چندان مقيد به پيگيري آن نبود.

وي گفت: در ادامه مسؤولان مربوطه را متقاعد كرديم كه پيگير كار باشند تا ارتباطي كه لازم بود، بين شركت «زايس» و دانشگاه فردوسي برقرار شود. در ادامه تفاهم‌نامه‌ها و پيش نويس‌هاي مختلفي به دانشگاه فردوسي آمد كه بعضي را دانشگاه و بعضي را شركت «زايس» قبول نداشتند و زماني كه كار به نتايج مطلوبي رسيد،‌ متاسفانه بحث تحريم پيش آمد.

گياهي افزود: چون ايران در تحريم قرار دارد، فروش اين امكانات و تجهيزات به كشور با مشكل مواجه شد و عملا شركت «زايس» نمي‌توانست اين كار را انجام دهد. اگر چه انجمن نجوم ايران با اين استدلال كه اين تجهيزات كاملا جنبه علمي دارد به صورت مكرر پيگير موضوع بوده‌اند؛ اما كماكان اين قضيه ادامه دارد و خواهد داشت.

همچنين محمد كاظم صادقي، سرپرست شهرداري نيشابور در خصوص وضعيت افلاك نماي نيشابور گفت: دلايل مختلفي نظير تغيير هيات امنا و تحريم ايران كار را با وقفه جدي مواجه كرده است.

وي اظهار كرد: اين وقفه باعث تخريب محوطه و تاسيسات زيربنايي نظير آب، برق و... شد كه هنوز علي‌رغم پيگيري‌هاي مختلف كه از سوي مجموعه‌ها شده، به نتيجه‌اي نرسيده است. البته از زماني‌كه به عنوان سرپرست شهرداري نيشابور مشغول به كار شده‌ام، كار تكميل محوطه‌سازي را در دستور كار قرار داده‌ايم.

صادقي خاطرنشان كرد: براي امسال در متمم بودجه، اعتباري در حدود 60 ميليون تومان براي محوطه‌سازي اين افلاك نما تثبيت كرديم كه چنانچه اين مبلغ كفايت نكند، حتما تكميل بودجه براي سال آينده در دستور كار قرار خواهد گرفت.

محمد ابراهيم سماواتي، دبير انجمن علمي و فرهنگي حكيم عمر خيام نيشابوري نيز اظهار كرد: علت به تعويق افتادن كار، امضاء نشدن قرارداد و شرايط تحريم است. در هر صورت پيگير اين موضوع هستيم كه اين تجهيزات كاربرد نظامي نداشته و كاربرد فرهنگي دارند تا بتوانيم از اين طريق تحريم را بشكنيم.

محمود عباس نژاد، رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي نيشابور گفت: در صورت تامين اعتبارات مي‌توانيم شاهد راه‌اندازي اين طرح (بخش مجتمع فرهنگي و هنري) در دهه فجر سال جاري باشيم.

وي افزود: در ارتباط با مجتمع فرهنگي و هنري در صورتي‌كه اعتبار مورد نياز آن از محل اعتبارات استاني و يا اعتبارات ملي تامين شده و تحقق پيدا كند، شاهد بهره‌برداري از اين طرح خواهيم بود.

عباس نژاد تصريح كرد: تاكنون يك ميليارد و هفتصد ميليون تومان براي آن هزينه شده و حدود 83 درصد پيشرفت فيزيكي داشته است و نيازمند تامين اعتبار اتمام فعاليت‌هاي ساختماني به ويژه محوطه سازي و تجهيز آن است.

وي خاطرنشان كرد: اين مجتمع كه داراي سه بخش كتابخانه، موزه هنرهاي معاصر و سالن‌هاي نمايشگاهي است، به بودجه‌اي در حدود 600 تا 700 ميليون تومان ديگر براي اتمام نياز دارد و امسال با مكاتبات انجام شده 120 ميليون تومان براي طرح كنار گذاشته شده، ولي بخش اعظم اين بودجه به بدهكاري پيمانكار اختصاص مي‌يابد.

رئيس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامي نيشابور گفت: مكاتباتي با اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان و فرمانداري نيشابور انجام شده و اعلام كرديم در صورتي كه اين اعتبارات تامين شده و در اختيار ما قرار گيرد، ساختمان را تكميل مي‌كنيم.

منبع: همشهري

:: برچسب‌ها: افلاک نما, افلاک نمای خیام, افلاک نمای ایران, سرانجام افلاک نمای خیام,

یافته های جنجالی سرن

چهار شنبه 30 آبان 1390

نوشته شده توسط مهندس محمدرضا کارگر در ساعت 12:0

جدیدترین یافته های دانشمندان در پروژه ی سرن

80 مقاله علمي درباره يافته جنجالي سرن منتشر شد

چندين قرن پيش يعني دقيقا سال ۱۶۸۷ ميلادي كه نيوتن قوانين سه‌گانه خويش را ارائه داد كسي فكرش را هم نمي‌كرد كه روزي اين قوانين با چالش اساسي روبه‌رو شود.

سال‌ها اين قطعيت ادامه پيدا كرد تا زماني كه تلاش‌ها و تحقيقات انسان‌هاي نخبه‌اي همچون آلبرت انيشتين و ديگران نشان داد قوانين نيوتن كه بر قله‌هاي علم فيزيك تكيه زده بودند در برابر حركت ذرات با جرم بسيار كم و سرعت بالا حرفي براي گفتن ندارند.

نظريات دانشمنداني چون انيشتين درباره نسبيت، فيزيك را به عصر نويني از حيات خويش وارد ساخت؛ عصري كه در آن دنياي علم پيشرفت‌ها و دستاوردهاي حيرت‌انگيز بسياري را با چشمان خويش به نظاره نشسته است. يكي از اين دستاوردها مركز «سرن» است؛ مركزي كه دانشمندان و پژوهشگران فعال در آن تاكنون ۶ جايزه نوبل را به نام خود به ثبت رسانده‌اند.

اما سرن كجاست و در آنجا دانشمندان به چه فعاليت‌هايي مشغول هستند؟ سرن بزرگ‌ترين مجموعه آزمايشگاهي فيزيك ذرات بنيادي و هسته‌اي جهان است كه در مرز سوئيس با كشور فرانسه و در بخش شمال شرقي شهر ژنو قرار دارد؛ مركزي كه بيش از 7900 دانشمند و مهندس به نمايندگي از 580 دانشگاه و مؤسسه تحقيقاتي از80 كشور جهان در آن مشغول به تحقيق و پژوهش هستند.

فعاليت اصلي در سرن ساخت شتاب‌دهنده ذرات است كه براي پژوهش‌هاي فيزيكي در انرژي‌هاي بالا استفاده مي‌شود؛ فعاليتي كه تمركز آن روي كنش‌ها و تاثيرات ميان ذرات است. اين ابرآزمايشگاه از بدو تاسيس خود در 1954 تاكنون بارها با اعلام نتايج پژوهش‌هايش در جهان خبرساز شده اما از حدود يك ماه پيش اين مركز با اعلام رسمي نتايج آزمايش موسوم به «اپرا» تمام جامعه فيزيك را در بهت و حيرت فرو برد. يافته‌هاي اين آزمايش آنقدر مهم بود كه از ماه سپتامبر تاكنون نزديك به 80 مقاله علمي از سوي دانشمندان در توجيه يا رد آن در ژورنال‌هاي علمي منتشر شده است؛ اتفاقي آنچنان شگرف كه چنين عكس‌العمل وسيعي از سوي‌مجامع علمي جهان پيرامون آن را قابل پيش‌بيني مي‌كرد.

ماجرا از اين قرار بود كه در آزمايش شتاب‌دهنده اُپرا با استفاده از برخورد ذرات پروتون با يك هدف، ذراتي به نام پيون ساخته مي‌شدند، سپس از فروپاشي پيون‌ها، ذرات نوترينو توليد مي‌شد. با آزاد شدن نوترينو‌ها و طي يك مسير 730كيلومتري از سرن تا لابراتوار «گرن ساسو» در ايتاليا اين ذرات توسط دستگاه‌هاي آشكارساز دريافت مي‌شدند. با محاسبه زمان ارسال و دريافت نوترينوها محققان دريافتند كه اين زمان حدود ‌60نانوثانيه سريع‌تر از سرعت حركت نور است.

اما همين نتيجه و اختلاف60 نانوثانيه‌اي، حدود 10 حقيقت و نظريه مهم از جمله نسبيت خاص، سفر در زمان و قانون عليت را تحت‌تأثير مستقيم قرار مي‌دهد. به‌طور مثال طبق نظريه نسبيت خاص هيچ پديده‌اي نمي‌تواند سريع‌تر از نور حركت كند و بر اين اساس اگر ذره‌اي بتواند اين حصار را بشكند قادر خواهد بود به گذشته سفر كند. همچنين اگر اين سفر به گذشته قابليت وقوع بيابد يك معلول مي‌تواند به زماني پيش از وقوع علتش بازگردد كه اين پديده نقض قانون عليت را در پي خواهد داشت. اتفاق رخ داده طي آزمايش اُپرا آنچنان عظيم بود كه پروفسور آنتونيو ارديتاتو، سرپرست تيم آشكارساز اُپرا نيز اذعان دارد كه قبول نتايج به دست آمده آن، چندان آسان نيست. او در پاسخ به سؤال خبرنگار روزنامه ايتاليايي لاستمپا كه نظر وي را درباره نتايج اين آزمايش جويا شده بود، مي‌گويد: «خود ما نيز هنوز نمي‌دانيم آيا نوترينوها واقعا سريع‌تر از نور حركت مي‌كنند يا خير، اما در حال حاضر اين نتايج مشاهدات ماست و ما مي‌خواهيم كه جامعه علمي قبول كند كه ما كارمان را درست انجام داده‌ايم.اين شك و ترديد‌ها باعث شد تا سؤالات و ابهامات بسياري در مورد چگونگي انجام اين آزمايش و حتي احتمال وجود خطاي محاسباتي و اندازه‌گيري در آن مطرح شود.

محققان دانشگاه گرانيگن هلند دلايلي در مورد خطا بودن نتيجه آزمايش اُپرا مطرح كردند كه بحث‌هاي بسياري را در ميان فيزيك‌دانان موجب شد. دانشمندان اين دانشگاه معتقد بودند كه سنجش موقعيت مكاني توليد ذرات نوترينو در سرن با استفاده از جي‌پي‌اس قابل‌قبول است اما سنجش موقعيت آزمايشگاه گرن ساسو در ايتاليا به خاطر قرارداشتن در دامنه كوهي چند هزارمتري به‌نظر دشوار است. ‌به‌نظر مي‌رسد در حال حاضر كه درستي نسبيت انيشتين در رابطه با پديده‌هاي بسياري در عالم سنجيده شده و صحت آن تاكنون بارها به اثبات رسيده است، شاهد تحول عظيمي در اين رابطه نباشيم. اما از اين امر نيز نبايد غافل بود كه احتمالا روزي همان اتفاقي كه براي قوانين نيوتن روي داد، براي نظريات انيشتين نيز رخ خواهد داد؛ روزگاري كه فيزيك‌دان‌ها مسير بسيار دشواري را در پيش دارند، زيرا علاوه بر تلاش براي همخواني با محاسبات جديد، شايد به حضور ابعاد اضافي نيز نياز پيدا كنند.

منبع: همشهري

نويسنده: محمود ارجمندي

:: موضوعات مرتبط: یافته های جنجالی سرن، ،
:: برچسب‌ها: یافته های سرن, شتاب دهنده ی سرن, سرن, جدیدترین یافته های سرن, مقاله در مورد سرن,

باران

چهار شنبه 29 آبان 1390

نوشته شده توسط مهندس محمدرضا کارگر در ساعت 12:0

رعد
زماني كه تگرگ و باران باهم
تلاقي كنند و باعث ايجاد جريان
الكتريكي در ابر شوند رعد
و برق اتفاق مي‌افتد.

ديد كلي

همه ابرها ذرات آب يا كريستالهاي يخ را با خود حمل مي‌كنند، اما اين ذرات بسيار كوچكتر از آن هستند كه به زمين ببارند. اگر ارتفاع ابرها بيشتر شود ، هواي سردتر ، باعث فشرده‌تر شدن بخار آب مي‌شود و اين ممكن است براي شكل دادن باران ، تگرگ يا برف مناسب باشد. باران آبي است كه پس از سرد شدن بخارهاي جوي بوجود آمده و بر زمين مي‌‌ريزد. در زبان پهلوي بدان واران (waran) مي‌‌گفتند.

باران سنجي با استفاده از امواج

تحقيقات يك دانشمند و همكارانش نشان مي‌دهد كه مي‌توان مقدار ريزش باران را اندازه گرفت و حتي اميدوارانه با استفاده از اطلاعاتي كه شركتهاي تلفن همراه از اين افت و خيزها جمع آوري كرده‌اند، بتوانند مدلهاي خيلي دقيقتري براي آب و هواي كره زمين تهيه كنند. اصل پديده ، چيز تازه‌اي نيست و در واقع همه خيلي خوب مي‌دانند كه بارش باران روي مخابره سيگنالهاي تلفن همراه تأثير مي‌گذارد: قطره‌هاي ريز آب موجود در هوا اين سيگنالها را ضعيف مي‌كند.

بطور دقيقتر ، اين قطره‌ها بسته به اندازه‌شان ، شدت فركانسهاي خاصي از سيگنال را كاهش مي‌دهد و اين پديده ، آنقدر تأثيرگذار است كه در حال حاضر ايستگاههاي مخابره امواج تلفن همراه ، بطور خودكار بسته به تغيير شرايط جوي ، شدت سيگنالهايشان را بالا و پايين مي‌برند. حالا يك دانشمند نشان داده است كه اين بالا و پايين شدنها حاوي اطلاعات مهمي است كه اتفاقاً به درد هم مي‌خورد: او و گروهش توانستند با استفاده از افت و خيزهاي مشاهده شده در شدت سيگنالهاي مخابره‌اي بين ايستگاههاي شهر در هنگام توفان مقدار بارش باران را هر ۱۵دقيقه محاسبه كنند.

اين اطلاعات با اندازه گيري مستقيم ايستگاههاي هواشناسي دو شهر مختلف همخواني قابل قبولي دارد. البته اين اولين باري نيست كه از شدت سيگنالها چنين استفاده‌اي مي‌شود. پيش از اين سيگنالهاي دريافتي از ماهواره‌هاي GPS هم براي اندازه گيريهاي جوي مورد استفاده قرار گرفته بود: بسته به رطوبت و دماي هوا ، تأخيرهاي كوچكي در زمان دريافت سيگنالها مشاهده مي‌شود و اين تأخيرها را مي‌توان به اطلاعات آب و هوايي ترجمه كرد. حتي از خود سيگنالهاي تلفن همراه هم قبلاً براي بيرون كشيدن اطلاعات متفاوت استفاده شده بود.

بعضي از محققان ، از جمله اريك هورويتز از شركت مايكروسافت ، ايده استفاده از تعداد مكالمات تلفن همراه هر منطقه براي تخمين ميزان ترافيك راههاي شهري را مطرح كرده بودند، غير از اين در جريان درگيريهاي سال ۱۹۹۹ در كوزوو ، خيلي‌ها فكر مي‌كردند كه صربها از روي اختلالات شبكه‌هاي تلفن همراه توانسته‌اند جنگنده‌هاي ضد رادار F -۱۱۷ نيروي هوايي آمريكا را رديابي و يكي از آنها را سرنگون كنند. تحقيقات قبلي يكي از محققان دانشگاه اسكس هم استفاده پذيري اين افت و خيزهاي سيگنالي را براي اندازه گيري بارش ، نشان داده بود.

اما طرحهاي پيشنهادي او به نوع خاصي از ارتباط بين ايستگاههاي تلفن همراه نياز داشت. زيبايي و جذابيت تحقيقات اين دانشمند در اين است كه به بازآرايي شبكه‌ها نيازي ندارد و از همان اطلاعات جمع آوري شده بوسيله شركتهاي تلفن همراه براي كسب داده‌هاي هواشناسي استفاده مي‌كند. به عبارت ديگر مواد خام طرح وي كاملاً مجاني از آب در مي‌آيد. البته تا وقتي كه شركتهاي ارتباطي در بودجه‌شان براي اين اطلاعات ، رديف تازه‌اي باز نكنند.

يكي از مشكلات جدي محيط زيست كه امروزه بشر در اكثر نقاط جهان با آن درگير است، باران اسيدي مي‌باشد. باران اسيدي به پديده‌هايي مانند مه اسيدي و برف اسيدي كه با نزول مقادير قابل توجهي اسيد از آسمان همراه هستند، اطلاق مي‌شود.

باران اسيدي

باران هنگامي اسيدي است كه ميزان PH آب آن كمتر از 5،6 باشد. اين مقدار PH بيانگر تعادل شيميايي بوجود آمده ميان دي‌اكسيد كربن و حالت محلول آن يعني بي‌كربنات (HCO₃) در آب خالص است. باران اسيدي داراي نتايج زيانبار اكولوژيكي مي‌باشد و وجود اسيد در هوا نيز بر روي سلامتي انسان اثر مستقيم دارد. همچنين بر روي پوشش گياهي تأثيرات نامطلوبي مي‌گذارد.

در چند دهه اخير ميزان اسيديته آب باران ، در بسياري از نقاط كره زمين افزايش يافته و به همين خاطر اصطلاح باران اسيدي رايج شده است. براي شناخت اين پديده سوالات زيادي مطرح گرديده است كه به عنوان مثال مي‌توان به اين موارد اشاره كرد: چه عناصري باعث تغيير طبيعي باران مي‌شوند؟ منشأ اين عناصر چيست؟ اين پديده در كجا رخ مي‌دهد؟

معمولا نزولات جوي به علت حل شدن دي‌اكسيد كربن هوا در آن و تشكيل اسيد كربنيك بطور ملايم اسيدي هستند و PH باران طبيعي آلوده نشده حدود 5.6 مي‌باشد. پس نزولاتي كه به مقدار ملاحظه‌اي قدرت اسيدي بيشتري داشته باشند و PH آنها كمتر از 5 باشد، باران اسيدي تلقي مي‌شوند.

نماز باران

وقتى رحمت الهى (باران) قطع شود و چشمه‏ها و قناتها بخشكد و كمبود آب پديد آيد، براى نزول رحمت الهى و آمدن باران ، نمازمى‏خوانند. نام اين نماز ،نماز استسقاء ،يا نماز باران است. اين نيز يك درس توحيدى و توجه دادن به قدرت و رحمت الهى است. خداوند مى‏فرمايد:

«قل ارايتم ان اصبح ماؤكم غورا فمن ياتيكم بماءمعين؟»: بگو: اگر آب شما بخشكد، چه كسى براى شما آب گوارا مى‏آورد؟

بى آبى يك منطقه و نيامدن باران ،نشان قهر خدا و گاهى به سبب‏گناهانى است كه مردم جامعه انجام مى‏دهند.پس توجه به خدا و گريه‏ و التماس و توبه و تضرع ، سبب مى‏شود خداوند عنايت كند و كم‏ آبى را بر طرف سازد. نماز باران براى جلب رحمت‏ خداوند است. رسول خدا صلي‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرموده است:

وقتى خداوند بر امتى غضب كند و عذاب بر آنان نفرستد، نرخها گران مى‏شود و عمرها كوتاه مى‏گردد، تجار سود نمى‏برند و درختها ميوه ‏نمى‏دهند و نهرها پر آب نمى‏شود و باران از مردم قطع مى‏شود و اشرار برآنان تسلط مى‏يابند. در حديث ديگرى ، امام صادق عليه‌السلام فرموده است:

«... و اذا جار الحكام فى القضاء امسك القطر من‏السماء»: هرگاه زمامداران و حاكمان ، در دادرسى ستم كنند، باران‏ از آسمان قطع مى‏شود.

طبق روايات ، غير از آنچه ياد شد، شيوع گناه ، كفران نعمت ، منع حقوق ، كم فروشى ، ظلم و حيله ،ترك امر به معروف و نهى از منكر ،ندادن ‏زكات و ... نيز ،گاهى سبب قطع باران مى‏شود. در حديث آمده: حضرت سليمان با اصحاب خود براى نماز باران‏بيرون مى‏رفت. در راه ، به مورچه‏اى برخورد كه يكى از پاهايش را به ‏آسمان بلند كرده و مى‏گويد: خدايا! ما مخلوقات ضعيف تو هستيم و از روزى تو بى نياز نيستيم، پس به سبب گناهان بنى آدم ، ما را به هلاكت‏ مرسان.

حضرت سليمان عليه‌السلام به اصحاب خود فرمود:برگرديد! همانا بخاطر دعاى غير خودتان سيراب شديد!... پس خيلى هم نبايد مغرور بود، خداوند گاهى به خواسته مورچه‏اى ، رحمت ‏خود را بر بندگان نازل مى‏كند.حتى گاهى دعاى كافرى چون‏ فرعون را مى‏پذيرد و باران و فراوانى آب را عطا مى‏كند. در حديث است از قول امام صادق عليه‌السلام كه ياران فرعون از كاهش آب نيل پيش او سخن ‏گفتند و اظهار كردند كه اين باعث هلاكت ما خواهد شد. فرعون از آنان‏ خواست كه آنروز برگردند. شب كه شد، به ميان رود نيل رفت و دست ‏بسوى آسمان بلند كرد و گفت: خدايا! مى‏دانى كه مى‏دانم، كه جز تو ، كسى توان آب آوردن ندارد، پس به ما آب بده.

كيفيت نماز باران

مثل نماز عيد ، دو ركعت است و ركعت اول ، پنج قنوت و ركعت دوم ‏چهار قنوت دارد و بهتر است كه با جماعت‏ خوانده شود. در قنوتها ، هر دعايى مى‏توان خواند،ولى بهتر است دعايى خوانده ‏شود كه در آن ، از خداوند طلب باران شده باشد و قبل از هر دعا ،صلوات بر پيامبر و آلش فرستاده شود. مستحب است كه حمد و سوره‏اش بلند خوانده شود.

منبع: رشد

:: موضوعات مرتبط: باران، ،
:: برچسب‌ها: باران, مقاله در مورد باران, باران اسیدی, فواید باران,

لیزر الکترون آزاد

چهار شنبه 28 آبان 1390

نوشته شده توسط مهندس محمدرضا کارگر در ساعت 12:0

مقدمه

در ليزرهاي رزينه‌اي الكترونها مقيد به يك اتم و يا يك مولكول هستند و يا در طول زنجيره‌اي از اتمها كه مولكول دو قطبي را تشكيل مي‌دهند، آزادي حركت دارند. نيز در ليزرهاي نيم رسانا الكترونها مي‌تواند كه در تمام حجم بلور حركت كنند. ولي در ليزر الكترون آزاد ، كه يكي از جديدترين و جالبترين انواع ليزرهاست، الكترونها بيشتر از موارد فوق الذكر آزادي حركت دارند.

در ليزر الكترون آزاد الكترونها آزادانه در يك ميدان مغناطيسي متناوب حركت مي‌كنند و در اثر برهمكنش ميدان الكترومغناطيسي با الكترونهايي كه در اين ساختار تناوبي در حركتند، فرآيند گسيل القايي رخ مي‌دهد. از نظر تاريخي ، ليزر الكترون آزاد اولين بار در سال 1951 بوسيله Mets پيشنهاد شد. اين ليزر قادر به كار در ناحيه طيفي مرئي و ماوراء بنفش هستند، ولي تا كنون اين ليزرها تنها در طول موج λ = 3/4µm عمل كرده است.

سينماتيك اندركنش الكترون آزاد- فوتون

ليزرهاي الكترون آزاد ، علت تشعشع انرژي الكترومغناطيسي ، شتاب الكترونها در ميدان متناوب است. نمونه مشابه براي چنين تشعشعي ، تشعشع سينكروترون الكترونهايي است كه در يك ميدان مغناطيسي حركت دايره‌اي انجام مي‌دهند ولي اين تشعشع طيف وسيعي را مي‌پوشاند، لذا براي نوسان ليزري مناسب نيست. در ليزر الكترون آزاد ، الكترونها مجبورند در جهت عرضي (x يا y) حركت موجي انجام دهند، در حاليكه با سرعتهاي نسبيتي در جهت محور اصلي (z) حركت مي‌كنند.

img/daneshnameh_up/e/ee/fel2.JPG

مقدار بيشتري از انرژي ميدان تشعشعي حاصله ، بر خلاف تشعشع سينكروترون داراي باند باريكه‌اي از فركانس است و اين براي نوسان ليزري مناسب است. اين فركانسها در واقع فركانسهايي هستند كه الكترونها با يك طول موج اپتيكي ، عقب نشيني مي‌كند. تشعشع منتشره در هر نقطه در طول مسير با تشعشع منتشره در زمانهاي قبلي در يك رديف قرار گرفته و بدين ترتيب يك جمع شوندگي ميدان ايجاد مي‌شود (چنين سرعت الكترون نسبيتي است). يك نقطه نظر ديگر ، مبادله توان ( E_x(r,t)V_x(r,t بين الكترون متحرك و موج الكترومغناطيسي متحرك با يك ميدان (E(r,t مي‌باشد. شرط همزماني استنتاج شده در بالا ، تضمين مي‌كند كه علامت E_xV_x نبايد تغيير كند، چون هر تغيير علامتي در V_x اتفاق بيفتد، در همان زمان E_x تغيير علامت مي‌ديد.

توان E_xV_x كه از باريكه الكترون به موج الكترومغناطيسي جاري مي‌شود، پيوسته است (اين توان حادي شده ممكن است منفي باشد). فركانسهاي گذار فركانسهايي هستند كه طي آن سرعت الكترون تغيير جهت مي‌دهد. الكترون آزاد ، انرژي E₁ از ميدان الكتريكي يك فوتون با انرژي E_ph جذب كرده و يا به آن يك فوتون مي‌دهد و با انرژي E₂ خاتمه مي‌يابد.

چون الكترونها حركت نسبيتي دارند لذا انرژي آنها نيز بايد از روابط نسبيتي محاسبه شود. اما مشاهده مي‌كنيم كه تغيير در انرژي E_e∆ يك الكترون ، ايجاد يك گذار از مختوم P₁ به P₂ مي‌كند كه كوچكتر از انرژي (P₁ - P₂) فوتون با مختوم (P₁ - P₂) مي‌باشد. اين نتيجه در سه بعد نيز صادق است. يكي از راه حلهاي اين مسئله ميانجيگري در اندركنش بين الكترون و باريكه نور (فوتونها) بوسيله انتقال پريوديك فضايي است كه با مضاربي از 2π/L جذب مي‌كند (L پريود است)، اختلال مي‌‌تواند بر فوتون ، الكترون و يا هر دو اثر كند.

براي مشاهده نحوه عمل ، فرض مي‌كنيم در تيوبهاي موج رونده ميكروويو ، جائيكه ميدان الكترومغناطيسي در يك ساختار پريوديك منتشر مي‌شود، به ميدان يك حركت پريوديك اضافي وارد مي‌شود. در مورد يك ليزر الكترون آزاد ، اين حركت الكترون است كه بطور پريوديكي با بكار بردن يك ميدان مغناطيسي بطور فضايي پريوديكي مدوله مي‌شود. البته مي‌توان ميدان الكترومغناطيسي را بطور فضايي مدوله كرد، اين كار با بكار بردن يك موجي كه بطور فضايي پريوديكي است، عملي مي‌باشد.

هرگاه در تيوبهاي موج رونده و شتاب دهنده‌هاي خطي ذرات باردار ، به نقطه نظر كلاسيكي برگرديم: يك الكترون را در نظر مي‌گيريم كه با سرعت V در حركت است و با يك ميدان الكترومغناطيسي رونده كه ميدانهاي مغناطيسي و الكتريكي آن به ترتيب بصورت (E(r,t)B(r,t است، اندركنش مي‌كند.

شرط همزماني (The synchrcnism crndition)

براي اينكه يك تبادل انرژي بين الكترون (با انرژي γmc²) و يك ميدان E صورت مي‌گيرد، لازم است كه سرعت الكترون (v) در امتداد E ، مؤلفه غير صفر داشته باشد. (γ ضريب تبديل جرم نسبيتي است) در مورد موج الكترومغناطيسي تخت كه در جهت z منتشر مي‌شود E_z = 0 بوده و E_x ≠ 0 است. براي اينكه بايستي بررسي الكترون يك مؤلفه عرضي V_x داشته باشيم، چون V_z < c است، الكترون نسبت به موج عقب مي‌افتد و بايستي تغيير علامت دهد (جهت سرعت تغيير مي‌كند)، لذا تبادل خالص انرژي بين الكترون و باريكه متوسط گيري مي‌شود.

يك راه حل آشكار اين مسئله ودار كردن الكترون به تغيير سرعتش مي‌باشد. بطوري كه در يك جهت با ميدان عرضي حركت مي‌كند. اين كار با بكار بردن يك ميدان مغناطيسي عرضي پريوديكي فضايي (با پريود ₀λ) در حضور يك موج الكترومغناطيسي تخت با طول موج λ بيان مي‌شود. بردار سرعت الكترون در z = 0 با ميدان روبرو شده و داراي يك سرعت عرضي موازي جهت ميدان (V_x||E_x) مي‌باشد. بطوري كه V_xE_x>0 است. يك الكترون مشابه در دو نقطه اضافي ديگر نشان داده شده‌اند. بخشي از يك ميدان الكتريكي كه در ابتدا در نقطه z = 0 با الكترون روبرو شده ، در نقطه V_x 0 است، ولي ميدان الكترومغناطيسي سريعتر و جلوتر از الكترون حركت مي‌كند بطوري كه E_x < 0 و E_xV_x > 0 است.

در نقطه z = λ₀ ، V_x > 0 است و E_x > 0 است لذا E_xV_x>0 مي‌باشد. بنابراين در هر نقطه E_xV_x> 0 است و الكترون بطور پيوسته قرمز شده و به ميدان اپتيكي انرژي مي‌دهد. شرط تشديد P₁ - P₂ = ±t.k مي‌باشد.

نشر خود به خودي و بهره در FEL

وقتي كه الكترون در ميدان مغناطيسي wigglel حركت شتابدار انجام مي‌دهد (و اين شتاب پريوديك و عرضي مي‌باشد) و از آن يك تشعشع خودبخودي بوجود مي‌آيد، بطوري كه طيف حاصل از اين تشعشع از روابط مشابه توري پيروي مي‌كند. (پريودهاي ميدان مغناطيسي براي الكترون به مثابه توري مي‌باشد). الكترون شتابدار موج الكترومغناطيسي تشعشع مي‌كند و اين تشعشع در يك ساختار پريوديك صورت مي‌گيرد. بهره به عنوان اختلاف بين آهنگ نشر و جذب تحريكي بوسيله الكترونهاي تشعشعي مي‌باشد.

مزايا وكاربردهاي FEL

يكي از مزيتهاي FEL نسبت به ليزرهاي اتمي اين است كه در FEL با افزايش طول اندركنش L ، بهره الزاما افزايش پيدا نمي‌كند و ممكن است بهره از بين رفته و حتي منفي شود و خود L افزايش مي‌يابد، فركانس براي ماكزيمم بهره به مقدار تشديد خود نزديك مي‌شود.
در نوسانگرهاي FEL تشعشع از افت و خيز چگالي باريكه الكتروني و يا از نشر خودبخودي آغاز مي‌شود و هنگامي كه توان تبديلي از باريكه الكتروني بتوان تشعشعي از اتلافات تشعشع در مشدد زياد باشد عمل ليزر صورت مي‌گيرد. مزيت اصلي FEL به ليزرهاي كوانتومي قابليت تنظيم تشعشع آن مي‌باشد. در ليزرهاي كوانتومي طول موج ليزر بوسيله انرژي گذارهاي بين ترازهاي كوانتومي اتمها يا مولكولها در ماده فعال مشخص مي‌شود و علي‌رغم تنوع و تعداد مواد فعال ليزري تعداد ترازهاي كوانتومي محدود است (محدود به معني متناهي) ولي در FEL ها طول موج ليزر بوسيله پارامترهاي باريكه الكتروني و ساختار الكتروديناميكي آنها مشخص مي‌شود (ديوارهاي موجي ، آينه‌هاي مشدد و ...) نيز با مشخصه‌هاي ميدانهاي الكتريكي و مغناطيسي در ناحيه اندركنش.
تشعشع FEL مي‌تواند بر يك نقطه كه سايز آن با پديده‌هاي پراش مشخص مي‌شود، متمركز گردد.
تقويت نور در FEL ها در خلأ صورت مي‌گيرد، لذا اثرات ماده فعال روي نور وجود ندارد و پراش نيز كم است. لذا اين ليزر براي طي مسير طولاني و توانهايي بالا مناسب است، ولي در ليزرهاي معمولي بخاطر پراكندگي ماده فعال توان خروجي كم است، ولي مشكل عمده FEL ها تكنيك شتاب دهنده الكتروني است.
بهره FEL ها بالاي 100% است، ولي محدوديتهاي موجود (نه از نظر فيزيكي) باعث شده كه ركورد بهره از 34% تجاوز نكند.

از اين ليزرها در علم و صنعت ، مانند فعل و انفعالات مواد ميكرو ليتوگرافي ، جداسازي ايزوتوپها ، كاربردهاي شيميايي ، گرمايش پلاسما و ... استفاده مي‌شود.

منبع: رشد

:: موضوعات مرتبط: لیزر الکترون آزاد، ،
:: برچسب‌ها: لیزر, لیزر الکترون آزاد, مقاله در مورد لیزر, انواع لیزر,

آیرودینامیک سرعت زیاد

چهار شنبه 27 آبان 1390

نوشته شده توسط مهندس محمدرضا کارگر در ساعت 12:0

سرعت زير صوتي

وقتي سرعت موشك كمتر از يك ماخ است،‌ سرعت آن زير صوت مي باشد،‌ در اين صورت امواج ضربه اي حاصله در جلوي آن قرار مي گيرند و يا امواج پيش از موشك حركت مي نمايند. اين امواج هر اندازه از موشك يا پرنده در حال پرواز دور شوند تاثير مهمي در نيروي آيروديناميكي ندارند. سرعت زير صوت همه سرعت هاي پرواز كمتر از 85 درصد ماخ را شامل مي شود.

سرعت فراصوت

چنانچه سرعت موشك سير صعودي را طي نمايد،‌ به تناسب ازدياد سرعت،‌ موشك به امواج ضربه اي ناشي از سرعت خود در هوا نزديك تر مي شود. با نزديك تر شدن سرعت موشك به سرعت صوت حالتي بوجود مي آيد كه هنوز امواج توليدي از موشك دور نشده اند،‌ امواج بعدي مي رسد تا اينكه وقتي سرعت موشك به سرعت صوت رسيد،‌ديگر امواج توليدي توسط موشك يا هواپيما فرصت دور شدن و جدايي از لبه ي حمله را ندارند، چون در اين حالت سرعت موشك با سرعت صوت برابر است.

در اين حالت،‌ امواج جلوي موشك متراكم و جرم مخصوص فشار هوا و سرعت آن در اين منطقه زياد مي شود. نيروي پساي وارده بر اين سرعت به نام سد صوتي ناميده مي شود. پيدايش موشك يا هواپيما با موتور قوي ثابت كرده كه عملا عبور از اين سرعت بسيار آسان و عاديست. با افزايش سرعت در اندازه هاي بيش از يك ماخ (1.2) به تدريج از مقدار ضريب پسا كاسته مي شود. تا اينكه در سرعت 2.3 ماخ ضريب پسا به مقدار ثابتي نزديك به دو برابر مقداري كه در سرعت هاي كمتر از سرعت صوت داشته مي رسد.

در اين سرعت امواج ضربه اي حاصله در عقب موشك قرار مي گيرند. كم كردن قطر بدنه و ضخامت بال ها ( تغييرات آيروديناميكي) در اين سرعت (مافوق صوت) تا سرعت 5 ماخ را شامل مي شود.

چنانچه سرعت موشك سير صعودي را طي نمايد،‌ به تناسب ازدياد سرعت،‌ موشك به امواج ضربه اي ناشي از سرعت خود در هوا نزديك تر مي شود

سرعت ماوراي صوت

اين سرعت به طور معمول ، سرعت هاي بيش از 5 ماخ را شامل مي شود. آنچه سرعت هاي فراصوتي و ماوراي صوت، قابل توجه است،‌ مشكل حرارتي مي باشد. برخورد و تصادف مولكول هاي هوا با پوسته خارجي موشك در محدوده ي اين سرعت ها آنچنان شديد است كه دماي بدنه به سرعت افزايش پيدا مي كند،‌به طوريكه در ابتداي ورود به سرعت مافوق صوت (5 ماخ) دما به 600 درجه ي سانتيگراد و در بعضي قسمت ها به 1000 درجه ي سانتيگراد مي رسد. بديهي است ، اين مقدار حرارت، مواد ساختماني معمولي را ذوب مي نمايد. براي رفع اين نقيصه در موشك، استفاده از فلزات و آليا ‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ‍ زهاي فلزي و ساير تركيبات شيميايي كه در برابر دما مقاومت زياد داشته باشند،‌ ضروري است. با اين همه براي مقابله با اين حرارت از سيستم هاي خنك كننده نيز استفاده مي شود.

عامل مهم ديگر در مطالعات آيروديناميكي مربوط به سرعت هاي فراصوتي و مافوق صوت،‌ ضرورت استفاده از تجهيزات آزمايشي مخصوص نظير تونل باد مي ياشد. براي كسب دقيق ضرايب آيروديناميكي،‌استفاده از تونل باد الزامي است.

بايستي توجه شود مدلهايي كه از يك موشك با هواپيماي واقعي براي مطالعه آيروديناميكي تهيه مي شود،‌ بايد به مدل واقعي بسيار نزديك باشد و از اين لحاظ هرچه اندازه ابعاد مدل انتخابي به شكل واقعي و حقيقي موشك نزديك تر باشد،‌ضرايب آيروديناميكي به دست آمده به مقدار حقيقي نزديك تر و قابل اطمينان مي باشد.

بايد به اين نكته توجه كرد كه موشك هاي بالستيك قاره پيما و برد متوسط كه داراي آيروديناميك سرعت زياد

هستند تحت تاثير طراحي اوليه يا مسير مرجع از پروفايل استاندارد تبعيت مي نمايند كه نشان دهنده وضعيت مناسب يا دقت هدايت موشك است و لذا مسيري را كه موشك عملا مي پيمايد،‌ با مسيري كه از پيش تعيين شده متفاوت است و آن به علت اثر باد و يا عدم تنظيم تراست مي باشد.

بايد توجه داشت خط مسير موشك بالستيك به 4 بخش زير تقسيم مي شود:

* فاز مربوط به موتور اصلي

* فاز مربوط به موتور ورنير( موتور ورنير راكتيست كه در فاز نهايي موشك هاي بالستيك باعث تنظيم سرعت آن مي شود)

* فاز فضاي پروازي

* فاز شيرجه يا ورود يا برگشت و نهايتا اصابت

منبع: تبيان

نويسنده: محسن مرادي

:: موضوعات مرتبط: آیرودینامیک سرعت، ،
:: برچسب‌ها: آیرودینامیک, آیرودینامیک سرعت, آیرودینامیک سرعت زیاد, فیزیک آیرو دینامیک,

مجله علم و فناوری

ديد كلي

باران سنجي با استفاده از امواج

باران اسيدي

نماز باران

كيفيت نماز باران

مقدمه

سينماتيك اندركنش الكترون آزاد- فوتون

شرط همزماني (The synchrcnism crndition)

نشر خود به خودي و بهره در FEL

مزايا وكاربردهاي FEL

سرعت زير صوتي

سرعت فراصوت

سرعت ماوراي صوت

بايد توجه داشت خط مسير موشك بالستيك به 4 بخش زير تقسيم مي شود:

کد جست و جوی گوگل